ΕΙΣΑΓΩΓΉ -ΣΕΝΆΡΙΟ ΜΈΡΟΣ ΠΡΏΤΟ
Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας Μια κάμερα και πολλή (κινηματογραφική) όρεξη. Αυτά χρειάζεσαι όλα κι όλα για να γυρίσεις ταινίες. Και ναγίνεις ο επόμενος Χίτσκοκ. Ο επόμενος…
19 Νοεμβρίου 2011
[typography size=”17″ size_format=”px”]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Μια κάμερα και πολλή (κινηματογραφική) όρεξη. Αυτά χρειάζεσαι όλα κι όλα για να γυρίσεις ταινίες. Και ναγίνεις ο επόμενος Χίτσκοκ. Ο επόμενος Σπίλμπεργκ. Ο επόμενος Λάνθιμος. Καλά, όχι ακριβώς. Μπορεί αυτά να είναι τα βασικά συστατικά για να ξεκινήσει κανείς να τραβά καρέ, αλλά για να ολοκληρωθεί μία –αξιοπρεπής- ταινία χρειάζονται κι άλλα πράγματα. Εκείνες οι τεχνικές λεπτομέρειες που κάνουν τον ερασιτέχνη, αν όχι επαγγελματία, τουλάχιστον γνώστη των κωδίκων που οφείλουν να κρύβονται πίσω από αυτά που γράφει/στήνει/κινηματογραφεί/μοντάρει.
Σε αυτούς τους «ερασιτέχνες» απευθύνεται αυτή εδώ η στήλη. Σε όσους θέλουν από το μηδέν να χτίσουν μία ταινία -ακόμη κι αν δεν έχουν καμία προς το παρόν γνώση- και να έχουν ως φόντο τις βασικές τεχνικές της κινηματογραφικής τέχνης. Θα ξεκινήσουμε μαζί βήμα-βήμα το στήσιμο μιας ταινίας, από το preproductionως την παραγωγή και το postproduction, περνώντας ταυτόχρονα μέσα από τις κυριότερες θεωρίες της αισθητικής και των τεχνικών του σινεμά.
Σενάριο, casting, παραγωγή, φως, γωνίες λήψεις, πλάνα, σκηνές, πρακτικά ζητήματα γυρισμάτων, μοντάζ, προώθηση… Οι αναρτήσεις θα ανανεώνονται κάθε εβδομάδα, ώστε όποιοι από εσάς θέλουν, να προλαβαίνουν να εφαρμόζουν τα βήματα και να ετοιμάσουν σιγά-σιγά την πρώτη τους μικρού μήκους –εννοείται θα χαρούμε να δούμε σε κάποιο σημείο«εικόνες» από την εξέλιξή σας, αλλά και κάθε εβδομάδα τα σχόλιά σας στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Στάση πρώτη, το σενάριο.
19 Νοεμβρίου 2011
[typography size=”17″ size_format=”px”]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]Μια κάμερα και πολλή (κινηματογραφική) όρεξη. Αυτά χρειάζεσαι όλα κι όλα για να γυρίσεις ταινίες. Και ναγίνεις ο επόμενος Χίτσκοκ. Ο επόμενος Σπίλμπεργκ. Ο επόμενος Λάνθιμος. Καλά, όχι ακριβώς. Μπορεί αυτά να είναι τα βασικά συστατικά για να ξεκινήσει κανείς να τραβά καρέ, αλλά για να ολοκληρωθεί μία –αξιοπρεπής- ταινία χρειάζονται κι άλλα πράγματα. Εκείνες οι τεχνικές λεπτομέρειες που κάνουν τον ερασιτέχνη, αν όχι επαγγελματία, τουλάχιστον γνώστη των κωδίκων που οφείλουν να κρύβονται πίσω από αυτά που γράφει/στήνει/κινηματογραφεί/μοντάρει.
Σε αυτούς τους «ερασιτέχνες» απευθύνεται αυτή εδώ η στήλη. Σε όσους θέλουν από το μηδέν να χτίσουν μία ταινία -ακόμη κι αν δεν έχουν καμία προς το παρόν γνώση- και να έχουν ως φόντο τις βασικές τεχνικές της κινηματογραφικής τέχνης. Θα ξεκινήσουμε μαζί βήμα-βήμα το στήσιμο μιας ταινίας, από το preproductionως την παραγωγή και το postproduction, περνώντας ταυτόχρονα μέσα από τις κυριότερες θεωρίες της αισθητικής και των τεχνικών του σινεμά.
Σενάριο, casting, παραγωγή, φως, γωνίες λήψεις, πλάνα, σκηνές, πρακτικά ζητήματα γυρισμάτων, μοντάζ, προώθηση… Οι αναρτήσεις θα ανανεώνονται κάθε εβδομάδα, ώστε όποιοι από εσάς θέλουν, να προλαβαίνουν να εφαρμόζουν τα βήματα και να ετοιμάσουν σιγά-σιγά την πρώτη τους μικρού μήκους –εννοείται θα χαρούμε να δούμε σε κάποιο σημείο«εικόνες» από την εξέλιξή σας, αλλά και κάθε εβδομάδα τα σχόλιά σας στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Στάση πρώτη, το σενάριο.
ΣΕΝΑΡΙΟ
Τα πάντα αρχίζουν από αυτό. Είναι η ταινία σας, αποτυπωμένη σε σελίδες αντί για εικόνες. Είναι η ιδέα σας που θα μεταμορφωθεί σε δομημένο έργο, μετά από πολλή επεξεργασία και πολλά βράδια που θα κοιμηθείτε με την σκέψη «και μετά τι θα γίνει» ή «πώς να το τελειώσω;» Πριν φτάσουμε στο τέλος, όμως, μεσολαβούν πολλά. Τα παραθέτουμε συνοπτικά σε 8 απλά βήματα.
Τα πάντα αρχίζουν από αυτό. Είναι η ταινία σας, αποτυπωμένη σε σελίδες αντί για εικόνες. Είναι η ιδέα σας που θα μεταμορφωθεί σε δομημένο έργο, μετά από πολλή επεξεργασία και πολλά βράδια που θα κοιμηθείτε με την σκέψη «και μετά τι θα γίνει» ή «πώς να το τελειώσω;» Πριν φτάσουμε στο τέλος, όμως, μεσολαβούν πολλά. Τα παραθέτουμε συνοπτικά σε 8 απλά βήματα.
ΤΟ ΘΕΜΑ
Πριν ξεκινήσουμε να γράφουμε, συγκεκριμενοποιούμε με τι θέλουμε να ασχοληθούμε. Τι θέλουμε να πούμε με την ταινία. Κι εδώ κρύβεται αυτό που οι Αμερικάνοι σεναριογράφοι αποκαλούν “premise”, την βασική δηλαδή «αρχή» που διατρέχει την ταινία και μπορεί να διατυπωθεί με μια μικρή φράση (π.χ. «η αγάπη υπερνικά όλα τα εμπόδια» ή «η μοίρα ενός ανθρώπου είναι προδιαγεγραμμένη»).
Πριν ξεκινήσουμε να γράφουμε, συγκεκριμενοποιούμε με τι θέλουμε να ασχοληθούμε. Τι θέλουμε να πούμε με την ταινία. Κι εδώ κρύβεται αυτό που οι Αμερικάνοι σεναριογράφοι αποκαλούν “premise”, την βασική δηλαδή «αρχή» που διατρέχει την ταινία και μπορεί να διατυπωθεί με μια μικρή φράση (π.χ. «η αγάπη υπερνικά όλα τα εμπόδια» ή «η μοίρα ενός ανθρώπου είναι προδιαγεγραμμένη»).
ΤΟ ΕΙΔΟΣ
Στην συνέχεια αποφασίστε υπό ποια οπτική θα ασχοληθείτε με το θέμα σας. Θα το παρουσιάσετε από την κωμική του πλευρά; Από την δραματική; Θα αναλύσετε το θέμα «έρωτας» μέσα από ένα μιούζικαλ ή από ένα θρίλερ; Δείτε ποιο κινηματογραφικό είδος ταιριάζει στο «σκηνοθετικό» ύφος σας, στην αισθητική και τις προθέσεις σας και καθορίστε έτσι την προσέγγισή σας.
Στην συνέχεια αποφασίστε υπό ποια οπτική θα ασχοληθείτε με το θέμα σας. Θα το παρουσιάσετε από την κωμική του πλευρά; Από την δραματική; Θα αναλύσετε το θέμα «έρωτας» μέσα από ένα μιούζικαλ ή από ένα θρίλερ; Δείτε ποιο κινηματογραφικό είδος ταιριάζει στο «σκηνοθετικό» ύφος σας, στην αισθητική και τις προθέσεις σας και καθορίστε έτσι την προσέγγισή σας.
ΟΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ
Φορέας της δράσης κατά κανόνα είναι ένας πρωταγωνιστής, ο βασικός ήρωας της ταινίας. Αυτός, με βάση την ιστορία που θα τον βάλετε να βιώσει, είναι που θα μεταφέρει στον θεατή το θέμα που προαποφασίσατε. Σε αυτό το σημείο, η δουλειά του σεναριογράφου είναι να απαντά σε δεκάδες ερωτήσεις. Θα είναι άνδρας ή γυναίκα; Νέος ή γέρος; Ήρωας ή αντιήρωας; Έλληνας ή μετανάστης από την Ακτή του Ελεφαντοστού; Μελαχρινός ή ξανθός; Ζωντανός ή νεκρός;
Σκεφτείτε προσεκτικά την ταυτότητα του ήρωα/των ηρώων σας. Οι περισσότεροι «μάστερ» των σεναρίων προτείνουν να συντάξετε ένα πλήρες «βιογραφικό» του. Πριν περιγράψετε οποιαδήποτε πράξη του, οφείλετε να γνωρίζετε γιατί την κάνει. Επομένως, ακόμη κι αν αυτά δεν φανούν ποτέ στην οθόνη, εσείς πρέπει να γνωρίζετε το παρελθόν του, πιθανά «τραύματά» του, τις προηγούμενες σχέσεις του, το επάγγελμά του, τα σχέδια, τις φιλοδοξίες του και τα στοιχεία που συγκροτούν την προσωπικότητά του.Αν ο ήρωας ζει σε μια άλλη εποχή ή σε συγκεκριμένη πόλη κλπ, θα πρέπει να κάνετε την έρευνά σας, το απαραίτητο διάβασμα, τις βόλτες σας στα μέρη που κινείται ο ήρωας.
Όλα τα παραπάνω είναι προαπαιτούμενα, ώστε να διαθέτει ο χαρακτήρας που πλάθετε ένα βασικό χαρακτηριστικό: αληθοφάνεια – αυτό δηλαδή που δεν έχουν οι προσχηματικοί ήρωες των εμπορικών σαχλοκομεντί και καταντούν καρικατούρες. Σκεφτείτε επίσης εκ των προτέρων τον τρόπο με τον οποίο θα μιλά ο ήρωας σας ή κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που θα έχει και θα τον κάνουν ξεχωριστό (ένα τικ, μια ουλή, μία παραξενιά). Πειραματιστείτε γράφοντας σκηνές ή λόγια του, χωρίς απαραίτητα αυτά να σχετίζονται με το τελικό σενάριο, ώστε να τον «γνωρίσετε» εσείς οι ίδιοι καλύτερα και να ξέρετε στην συνέχεια πώς αυτός θα αντιδράσει σε καθετί που θα του τύχει στην πλοκή. Στην συνέχεια προικίστε τον κεντρικό σας ήρωα με τους απαραίτητους, εξίσου αληθοφανείς συμμάχους και αντιπάλους.
Φορέας της δράσης κατά κανόνα είναι ένας πρωταγωνιστής, ο βασικός ήρωας της ταινίας. Αυτός, με βάση την ιστορία που θα τον βάλετε να βιώσει, είναι που θα μεταφέρει στον θεατή το θέμα που προαποφασίσατε. Σε αυτό το σημείο, η δουλειά του σεναριογράφου είναι να απαντά σε δεκάδες ερωτήσεις. Θα είναι άνδρας ή γυναίκα; Νέος ή γέρος; Ήρωας ή αντιήρωας; Έλληνας ή μετανάστης από την Ακτή του Ελεφαντοστού; Μελαχρινός ή ξανθός; Ζωντανός ή νεκρός;
Σκεφτείτε προσεκτικά την ταυτότητα του ήρωα/των ηρώων σας. Οι περισσότεροι «μάστερ» των σεναρίων προτείνουν να συντάξετε ένα πλήρες «βιογραφικό» του. Πριν περιγράψετε οποιαδήποτε πράξη του, οφείλετε να γνωρίζετε γιατί την κάνει. Επομένως, ακόμη κι αν αυτά δεν φανούν ποτέ στην οθόνη, εσείς πρέπει να γνωρίζετε το παρελθόν του, πιθανά «τραύματά» του, τις προηγούμενες σχέσεις του, το επάγγελμά του, τα σχέδια, τις φιλοδοξίες του και τα στοιχεία που συγκροτούν την προσωπικότητά του.Αν ο ήρωας ζει σε μια άλλη εποχή ή σε συγκεκριμένη πόλη κλπ, θα πρέπει να κάνετε την έρευνά σας, το απαραίτητο διάβασμα, τις βόλτες σας στα μέρη που κινείται ο ήρωας.
Όλα τα παραπάνω είναι προαπαιτούμενα, ώστε να διαθέτει ο χαρακτήρας που πλάθετε ένα βασικό χαρακτηριστικό: αληθοφάνεια – αυτό δηλαδή που δεν έχουν οι προσχηματικοί ήρωες των εμπορικών σαχλοκομεντί και καταντούν καρικατούρες. Σκεφτείτε επίσης εκ των προτέρων τον τρόπο με τον οποίο θα μιλά ο ήρωας σας ή κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που θα έχει και θα τον κάνουν ξεχωριστό (ένα τικ, μια ουλή, μία παραξενιά). Πειραματιστείτε γράφοντας σκηνές ή λόγια του, χωρίς απαραίτητα αυτά να σχετίζονται με το τελικό σενάριο, ώστε να τον «γνωρίσετε» εσείς οι ίδιοι καλύτερα και να ξέρετε στην συνέχεια πώς αυτός θα αντιδράσει σε καθετί που θα του τύχει στην πλοκή. Στην συνέχεια προικίστε τον κεντρικό σας ήρωα με τους απαραίτητους, εξίσου αληθοφανείς συμμάχους και αντιπάλους.
COMIN’ UP: Λεπτομέριες σεναρίου, Θεωρίες σεναρίου και στήσιμο της ιστορίας
ΣΕΝΆΡΙΟ ΜΈΡΟΣ ΔΕΎΤΕΡΟ
Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ ΔΡΑΣΗ/ΠΛΟΚΗ Ίσως το δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης: η υπόθεση. Η πρόκληση είναι να…
30 Νοεμβρίου 2011
[typography size=”17″ ]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ
ΔΡΑΣΗ/ΠΛΟΚΗ
Ίσως το δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης: η υπόθεση. Η πρόκληση είναι να βρείτε την ιδανική, ενδιαφέρουσα, πρωτότυπη ιστορία που θα ζήσει ο ήρωας και θα αποτυπώσει μέσα από αυτή το premise σας. Μερικές από τις επιλογές-μπούσουλες για το story είναι οι ακόλουθες κλασικές και δοκιμασμένες συνταγές: μια αναζήτηση, μία καταδίωξη, μία “whodunit” ιστορία (αυτή στην οποία καλούμαστε να βρούμε τον δράστη), μία σύγκρουση δυνατών-αδυνάτων/καλού και κακού κ.ο.κ.
ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΣ
Ορίστε την εποχή και τον τόπο του «εγκλήματος». Αν σκέφτεστε να δοκιμάσετε την τύχη σας με μια ταινία εποχής, ερευνήστε/μελετήστε πώς ήταν η περιοχή και οι συνθήκες της εποχής που προσεγγίζετε. Αν η ταινία σας θα λαμβάνει χώρα στο παρόν, σκεφτείτε την πόλη και τους χώρους μέσα στους οποίους θα κινούνται οι ήρωες, καθώς αυτοί μπορούν κάλλιστα να λειτουργήσουν σαν ετεροτοπίες. Με άλλα λόγια, μπορεί ο χώρος και χρόνος να γίνουν «χαρακτήρες» στο σενάριό σας, να αντικατοπτρίζουν την ιστορία σας, να συμβολίζουν τις ιδέες σας. Από την άλλη, μπορείτε επίσης σκόπιμα να αποκρύψετε τον χώρο και τον χρόνο από τους θεατές, αν αυτό εξυπηρετεί την σκοπιμότητά σας, ή ακόμη και να καταργήσετε τον χωροχρόνο: να δημιουργήσετε ένα πειραματικό μη γραμμικό αποτέλεσμα, ως σύνολο αναμνήσεων ή ως συνονθύλευμα εικόνων χωρίς συνέχεια αλλά με βάση τον συνειρμό.
ΣΥΝΟΨΗ
Μέχρι τώρα, η πρώτη σελίδα του σεναρίου σας είναι κενή. Και έτσι θα παραμείνει. Γιατί προτού καταπιαστείτε με την εναρκτήρια σκηνή σας, πρέπει να συντάξετε την σύνοψή σας. Αυτή είναι η ιστορία που θα διηγηθείτε στην ταινία με λίγα λόγια (περίπου μία σελίδα), χωρίς λογοτεχνικές περιγραφές αλλά με σαφείς προτάσεις – σκεφτείτε την σαν αυτό που βλέπουμε στο πίσω μέρος κάθε συσκευασίας DVD ή στα προγράμματα του multiplex. Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να καθοδηγήσει όχι μόνο εσάς στην συγγραφή του σεναρίου, αλλά και τους υποψήφιους παραγωγούς/χορηγούς/συνεργάτες σας να πάρουν μια άμεση ιδέα του τι θα δουν.
ΜΟΡΦΗ
Είμαστε έτοιμοι να γράψουμε το σενάριο. Σχεδόν. Γιατί πριν οι πιο «ρομαντικοί» πάρετε χαρτί και μολύβι και οι υπόλοιποι ανοίξετε το Word και αρχίσετε να πληκτρολογείτε, πρέπει πρώτα να μάθετε την μορφολογία ενός σεναρίου. Τι γραμματοσειρά πρέπει να χρησιμοποιήσετε; Γιατί επιβάλλονται συγκεκριμένα μεγέθη και πώς «μεταφράζεται» η κάθε σελίδα; Εξηγούμαστε:
– Στα σενάρια χρησιμοποιούμε πάντα γραμματοσειρά Courier (ή CourierFinalDraft) μεγέθους 12. Κι αυτό γιατί έτσι, κάθε δακτυλογραφημένη σελίδα σεναρίου αντιστοιχεί κατά μέσο όρο σε ένα λεπτό ταινίας. Έτσι, αν το τελικό σας σενάριο είναι 100 σελίδων, εσείς και οι παραγωγοί θα γνωρίζετε πως η ταινία θα διαρκεί περίπου 100 λεπτά.
– Η στοίχιση πρέπει να γίνει στο κέντρο (κεντράρισμα).
– Η δράση περιγράφεται σε ενεστώτα και όσο γίνεται χωρίς λογοτεχνικές και μεταφορικές εκφράσεις. Φροντίζουμε να περιγράφουμε ό,τι θα ακούσουμε και θα δούμε στην οθόνη.
– Οι χαρακτήρες που θα έχουν λόγια στην σκηνή γράφονται πάντα με κεφαλαία γράμματα. Σε παρένθεση μπαίνει συνήθως η ηλικία τους, αλλά και μερικές σκηνοθετικές οδηγίες, π.χ. «ΜΑΝΟΣ (ψιθυριστά)».
– Κάθε σκηνή ξεκινά με μία γραμμή που αναφέρει τον αριθμό της σκηνής, το αν το γύρισμα θα είναι εσωτερικό ή εξωτερικό (μέσα σε κάποιο χώρο ή έξω), σε ποιον χώρο θα λάβει χώρα και την υποτιθέμενη ώρα (μέρα, νύχτα ή σούρουπο). Παράδειγμα:
Σκηνή 1η
ΕΣΩΤ., ΣΠΙΤΙ ΜΑΝΟΥ, ΜΕΡΑ
– Στο τέλος κάθε σκηνής ακολουθούν συγκεκριμένοι όροι που δηλώνουν μετάβαση, π.χ. “CUTTO:”, και ακολουθεί η επόμενη σκηνή (π.χ. Σκηνή 2, ΕΞΩΤ, ΠΑΡΚΟ, ΝΥΧΤΑ).
– Πέρα από την αυτοσχέδια μορφοποίηση του Word, υπάρχουν και τα ειδικά προγράμματα για συγγραφή σεναρίου. Ένα από τα πιο δημοφιλή είναι το Final Draft, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε και να γράφετε το σενάριό σας, αφήνοντας σε αυτό να κάνει τις κατάλληλες μορφοποιήσεις.
– Δείτε ένα δείγμα γραφής και μορφής σεναρίου εδώ.
30 Νοεμβρίου 2011
[typography size=”17″ ]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ
ΔΡΑΣΗ/ΠΛΟΚΗ
Ίσως το δύσκολο κομμάτι της υπόθεσης: η υπόθεση. Η πρόκληση είναι να βρείτε την ιδανική, ενδιαφέρουσα, πρωτότυπη ιστορία που θα ζήσει ο ήρωας και θα αποτυπώσει μέσα από αυτή το premise σας. Μερικές από τις επιλογές-μπούσουλες για το story είναι οι ακόλουθες κλασικές και δοκιμασμένες συνταγές: μια αναζήτηση, μία καταδίωξη, μία “whodunit” ιστορία (αυτή στην οποία καλούμαστε να βρούμε τον δράστη), μία σύγκρουση δυνατών-αδυνάτων/καλού και κακού κ.ο.κ.
ΧΩΡΟΧΡΟΝΟΣ
Ορίστε την εποχή και τον τόπο του «εγκλήματος». Αν σκέφτεστε να δοκιμάσετε την τύχη σας με μια ταινία εποχής, ερευνήστε/μελετήστε πώς ήταν η περιοχή και οι συνθήκες της εποχής που προσεγγίζετε. Αν η ταινία σας θα λαμβάνει χώρα στο παρόν, σκεφτείτε την πόλη και τους χώρους μέσα στους οποίους θα κινούνται οι ήρωες, καθώς αυτοί μπορούν κάλλιστα να λειτουργήσουν σαν ετεροτοπίες. Με άλλα λόγια, μπορεί ο χώρος και χρόνος να γίνουν «χαρακτήρες» στο σενάριό σας, να αντικατοπτρίζουν την ιστορία σας, να συμβολίζουν τις ιδέες σας. Από την άλλη, μπορείτε επίσης σκόπιμα να αποκρύψετε τον χώρο και τον χρόνο από τους θεατές, αν αυτό εξυπηρετεί την σκοπιμότητά σας, ή ακόμη και να καταργήσετε τον χωροχρόνο: να δημιουργήσετε ένα πειραματικό μη γραμμικό αποτέλεσμα, ως σύνολο αναμνήσεων ή ως συνονθύλευμα εικόνων χωρίς συνέχεια αλλά με βάση τον συνειρμό.
ΣΥΝΟΨΗ
Μέχρι τώρα, η πρώτη σελίδα του σεναρίου σας είναι κενή. Και έτσι θα παραμείνει. Γιατί προτού καταπιαστείτε με την εναρκτήρια σκηνή σας, πρέπει να συντάξετε την σύνοψή σας. Αυτή είναι η ιστορία που θα διηγηθείτε στην ταινία με λίγα λόγια (περίπου μία σελίδα), χωρίς λογοτεχνικές περιγραφές αλλά με σαφείς προτάσεις – σκεφτείτε την σαν αυτό που βλέπουμε στο πίσω μέρος κάθε συσκευασίας DVD ή στα προγράμματα του multiplex. Σκοπός αυτού του κειμένου είναι να καθοδηγήσει όχι μόνο εσάς στην συγγραφή του σεναρίου, αλλά και τους υποψήφιους παραγωγούς/χορηγούς/συνεργάτες σας να πάρουν μια άμεση ιδέα του τι θα δουν.
ΜΟΡΦΗ
Είμαστε έτοιμοι να γράψουμε το σενάριο. Σχεδόν. Γιατί πριν οι πιο «ρομαντικοί» πάρετε χαρτί και μολύβι και οι υπόλοιποι ανοίξετε το Word και αρχίσετε να πληκτρολογείτε, πρέπει πρώτα να μάθετε την μορφολογία ενός σεναρίου. Τι γραμματοσειρά πρέπει να χρησιμοποιήσετε; Γιατί επιβάλλονται συγκεκριμένα μεγέθη και πώς «μεταφράζεται» η κάθε σελίδα; Εξηγούμαστε:
– Στα σενάρια χρησιμοποιούμε πάντα γραμματοσειρά Courier (ή CourierFinalDraft) μεγέθους 12. Κι αυτό γιατί έτσι, κάθε δακτυλογραφημένη σελίδα σεναρίου αντιστοιχεί κατά μέσο όρο σε ένα λεπτό ταινίας. Έτσι, αν το τελικό σας σενάριο είναι 100 σελίδων, εσείς και οι παραγωγοί θα γνωρίζετε πως η ταινία θα διαρκεί περίπου 100 λεπτά.
– Η στοίχιση πρέπει να γίνει στο κέντρο (κεντράρισμα).
– Η δράση περιγράφεται σε ενεστώτα και όσο γίνεται χωρίς λογοτεχνικές και μεταφορικές εκφράσεις. Φροντίζουμε να περιγράφουμε ό,τι θα ακούσουμε και θα δούμε στην οθόνη.
– Οι χαρακτήρες που θα έχουν λόγια στην σκηνή γράφονται πάντα με κεφαλαία γράμματα. Σε παρένθεση μπαίνει συνήθως η ηλικία τους, αλλά και μερικές σκηνοθετικές οδηγίες, π.χ. «ΜΑΝΟΣ (ψιθυριστά)».
– Κάθε σκηνή ξεκινά με μία γραμμή που αναφέρει τον αριθμό της σκηνής, το αν το γύρισμα θα είναι εσωτερικό ή εξωτερικό (μέσα σε κάποιο χώρο ή έξω), σε ποιον χώρο θα λάβει χώρα και την υποτιθέμενη ώρα (μέρα, νύχτα ή σούρουπο). Παράδειγμα:
Σκηνή 1η
ΕΣΩΤ., ΣΠΙΤΙ ΜΑΝΟΥ, ΜΕΡΑ
– Στο τέλος κάθε σκηνής ακολουθούν συγκεκριμένοι όροι που δηλώνουν μετάβαση, π.χ. “CUTTO:”, και ακολουθεί η επόμενη σκηνή (π.χ. Σκηνή 2, ΕΞΩΤ, ΠΑΡΚΟ, ΝΥΧΤΑ).
– Πέρα από την αυτοσχέδια μορφοποίηση του Word, υπάρχουν και τα ειδικά προγράμματα για συγγραφή σεναρίου. Ένα από τα πιο δημοφιλή είναι το Final Draft, το οποίο μπορείτε να κατεβάσετε και να γράφετε το σενάριό σας, αφήνοντας σε αυτό να κάνει τις κατάλληλες μορφοποιήσεις.
– Δείτε ένα δείγμα γραφής και μορφής σεναρίου εδώ.
ΣΕΝΆΡΙΟ ΜΈΡΟΣ ΤΡΊΤΟ – ΘΕΩΡΊΕΣ ΣΕΝΑΡΙΟΎ
Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ Η ιστορία του σινεμά έχει ως σημείο εκκίνησης τα τέλη του 19ου αιώνα….
7 Δεκεμβρίου 2011
[typography size=”17″ ]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ
Η ιστορία του σινεμά έχει ως σημείο εκκίνησης τα τέλη του 19ου αιώνα. Οι βασικές αρχές του σεναρίου όμως, είχε φροντίσει κάποιος «γνωστός» μας να διατυπωθούν πολλούς αιώνες πριν. Πρώτος διδάξας, ο Αριστοτέλης. Η «Ποιητική» του Έλληνα φιλοσόφου περιέχει τους βασικούς άξονες της μυθοπλασίας, που παραμένουν ζωντανοί μέχρι και σήμερα, και ενώ γράφτηκαν ως αναλυτικό εργαλείο της τραγωδίας, αξιοποιήθηκαν στον 20ο αιώνα και στην σεναριακή δομή.Το (Αριστο)τέλειο σενάριο
Αρχή, μέση, τέλος. Αυτά είναι τα τρία μέρη κάθε ιστορίας κατά τον Αριστοτέλη, ο οποίος πρεσβεύει την αιτιοκρατική προσέγγιση – τα μέρηνα έχουν μεταξύ τους σχέση αιτίου-αιτιατού. Τα συστατικά του μύθου, όπως αναφέρονται στην Ποιητική, είναι οι «αναγνωρίσεις» και οι «περιπέτειες». Η περιπέτεια ισοδυναμεί με τις σημερινές σκηνές προώθησης της πλοκής, στις οποίες ο Αριστοτέλης απαιτεί να γίνεται μετάβαση του ήρωα από την ευτυχία στην δυστυχία, ενώ η αναγνώριση αντιστοιχεί με την μετάβαση του ήρωα από την άγνοια στην γνώση. Όταν συμβαίνουν τα παραπάνω, όταν δηλαδή οι σωστές αναγνωρίσεις ενσωματώνονται στην κατάλληλη περιπέτεια και οδηγούν από την ευτυχία στην δυστυχία, τότε ο μύθος είναι καλός – ή όπως το θέτει ο Αριστοτέλης, είναι «πεπλεγμένος».
Οι τρεις πράξεις
Οι αριστοτελικές αρχές προσαρμόζονται στις σύγχρονες ανάγκες, και μεταξύ άλλων ο Sydfield, guruτου σεναρίου, διατυπώνει το γνωστό του «paradigm», αυτό των τριών πράξεων, στις οποίες εντοπίζει τις κρίσιμες σκηνές της ταινίας.
*Πρώτη πράξη (Εισαγωγή): Είναι το πρώτο ¼ της ταινίας, στο οποίο εισάγεται ο ήρωας, ενώ περίπου στο πρώτο δεκάλεπτο εμφανίζεται ένα ερώτημα που αναδεικνύει την «δραματική ανάγκη» του ήρωα (π.χ. έχει γίνει ένας φόνος – θα καταφέρει ο ήρωας να πιάσει τον δολοφόνο;). Στο τέλος της πρώτης πράξης εντοπίζεται η πρώτη κρίσιμη σκηνή του σεναρίου, το πρώτο «plotpoint», στο οποίο ο ήρωας καλείται να πάρει μια απόφαση (π.χ. μετά από αμφιταλάντευση, αποφασίζει να αναλάβει το κυνήγι του δολοφόνου).
*Δεύτερη πράξη (Confrontation): Απαρτίζει τα 2/4 της ταινίας και αποτελεί την κυρίως «δράση». Κατά κύριο λόγο, εμφανίζονται εμπόδια, τα οποία ο ήρωας καλείται να ξεπεράσει για να φτάσει στον στόχο του. Συνήθως στο μέσο της δεύτερης σκηνής συναντάται μια ακόμη κρίσιμη σκηνή, το λεγόμενο «midpoint» ή «πρώτη περιπλοκή», στο οποίο τα εμπόδια γίνονται ακόμη πιο έντονα. Προς το τέλος της δεύτερης πράξης εμφανίζεται η «δεύτερη περιπλοκή» ή «ψευδής απάντηση» (π.χ. η κατάσταση είναι σε αδιέξοδο και ο ήρωας είναι έτοιμος να τα παρατήσει). Ακολουθεί το «δεύτερο plotpoint», σκηνή στην οποία ο ήρωας αποφασίζει να πάει την σύγκρουση μέχρι τέλους.
*Τρίτη πράξη (Λύση): Είναι το τελευταίο ¼ της ταινίας και περιγράφει την τελική σύγκρουση του ήρωα. Μετά από μια σύντομη προετοιμασία του ήρωα, εισερχόμαστε στο «climax», την σκηνή δηλαδή της τελικής μάχης, το «ζουμί» ίσως όλης της δράσης της ταινίας, καθώς στο τέλος της απαντάται το ερώτημα που τέθηκε στην αρχή. Θα πιάσει ο ήρωας τον δολοφόνο; Μετά την απάντηση, ακολουθεί ένας πολύ σύντομος επίλογος και πέφτουν οι τίτλοι του τέλους.
Σημείωση: Πολλή κριτική έχουν δεχθεί τα παραπάνω αφηγηματικά μοντέλα, κυρίως για την «παγίδευση» των σεναριογράφων σε αυστηρές δομές που δεν αφήνουν ελεύθερη την φαντασία. Πρέπει δηλαδή να «στριμώξουμε» την έμπνευσή μας αναγκαστικά στο καλούπι των τριών πράξεων και των κρίσιμων σκηνών; Αντίθετα πάντως, οι «καλύτεροι» του είδους έχουν ομολογήσει πως τελικά τα κλασικά μοντέλα μάλλον τους βοήθησαν εν τέλει να εκφραστούν καλύτερα και να απελευθερώσουν την δημιουργικότητά τους. Μάλιστα, δύσκολα θα βρείτε ταινία που να μην ανταποκρίνεται στο μοντέλο των τριών πράξεων, ακόμη και στις πιο «πειραματικές» τους μορφές.
Άλλωστε, ας μην ξεχνάμε την βασικό αρχή που ισχύει σε κάθε είδους δημιουργικό τομέα: Πρέπει πρώτα να γνωρίσεις τους κλασικούς κανόνες (βλ. τρεις πράξεις) για να μπορέσεις να τους σπάσεις. Στην επόμενη ανάρτηση, θα δούμε μερικά ακόμη αφηγηματικά μοντέλα που ακολουθήθηκαν κατά κόρον από τον mainstreamκινηματογράφο και μπορούν να βοηθήσουν την δόμηση αυτού που έχετε «σκόρπιο» στο μυαλό σας ως την ταινία σας.
ΣΕΝΆΡΙΟ ΜΈΡΟΣ ΤΈΤΑΤΡΟ – ΘΕΩΡΊΕΣ ΣΕΝΑΡΙΟΎ
Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ Η δομή των οκτώ σεκάνς Προσέγγιση που ταιριάζει ιδανικά στις ταινίες genre και…
14 Δεκεμβρίου 2011
[typography size=”17″ ]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ
Η δομή των οκτώ σεκάνς
Προσέγγιση που ταιριάζει ιδανικά στις ταινίες genre και ακολουθείται κατά κόρον από τους «μάστορες» τουκάθε είδους, η δομή των οκτώ σεκάνς (αφηγηματικών σκηνών) πηγαίνει την δομή των τριών πράξεων ένα βήμα παραπέρα και πρεσβεύει τον κατακερματισμό του σεναρίου σε οκτώ ισοδύναμες σεκάνς, δύο από τις οποίες ενσωματώνονται στην πρώτη πράξη, τέσσερις στην δεύτερη πράξη και άλλες δύο στην τρίτη πράξη.Οι δύο πρώτες σεκάνς αντιστοιχούν σε καθαρή εισαγωγή του ήρωα και στην αμφιταλάντευσή του σε σχέση με την σύγκρουση. Οι τέσσερις σεκάνς της δεύτερης πράξης καθορίζουν και το τέλος της ταινίας: Αν αποφασίσουμε η ταινία να έχει κακό τέλος, στην 3η και 4η σεκάνς τα πράγματα πηγαίνουν άσχημα για τον ήρωα, φτάνουμε στο «midpoint», ενώ στην 5η και 6η σεκάνς, τα πράγματα πηγαίνουν ανέλπιστα καλά για τον ήρωα. Η 7η και η 8η σεκάνς ανήκουν στην τρίτη πράξη και φυσικά αντιστοιχούν και πάλι στην προετοιμασία για την τελική μάχη και στην κλιμάκωση.
Ο αφηγηματικός κύκλος του Κάμπελ
Ο Joseph Campbell φρόντισε να μελετήσει στα μέσα του προηγούμενου αιώνα τους μύθους και τα παραμύθια όλου του κόσμου και μετά από πολλή ανάλυση, κατέληξε σε ένα μοντέλο, στο οποίο διατείνεται πως ανταποκρίνεται η δομή κάθε ιστορίας. Και όντως, πολλοί δημιουργοί ενστερνίστηκαν τον κύκλο του Κάμπελ και υιοθέτησαν στοιχεία του – πρώτος και καλύτερος ο George Lucas στο «Star Wars». Ιδού η (κυκλική) πορεία που διανύει κάθε ήρωας σύμφωνα με τον Κάμπελ:
Στο πρώτο ¼ του κύκλου, ο ήρωας δέχεται μία «πρόσκληση» για περιπέτεια, την οποία αρχικά απορρίπτει. Συναντά όμως έναν «μέντορα», έναν χαρακτήρα δηλαδή που τον βοηθά να καταλάβει τον σκοπό του και τελικά αποδέχεται την πρόσκληση. Έτσι, περνά το «πρώτο κατώφλι» προς τον «άγνωστο κόσμο» της περιπέτειας, αντιμετωπίζοντας τυχόν «φρουρούς» (αντιπάλους ή εμπόδια).
Στο δεύτερο τέταρτο του κύκλου, ο ήρωας περνά από δοκιμασίες, στις οποίες συναντά αντιπάλους αλλά και συμμάχους. Στο τέλος αυτού του μέρους, μπαίνει σε αυτό που ο Κάμπελ ονομάζει «βαθύ σπήλαιο», δηλαδή στα βάθη της ψυχής του ή στην «καρδιά» της περιπέτειας, όπου στο επόμενο ¼ του κύκλου θα αντιμετωπίσει την υπέρτατη δοκιμασία, ξεπερνώντας την οποία θα του δοθεί ως ανταμοιβή ένα όπλο, με το οποίο θα αντιμετωπίσει τους φρουρούς του «δεύτερου κατωφλιού». Στο τελευταίο μέρος, αν ο ήρωας περάσει το κατώφλι, παίρνει τον δρόμο της επιστροφής προς την καθημερινότητά του, «ανασταίνεται» και επιστρέφει με το «ελιξίριο» στο σημείο από όπου ξεκίνησε (εξ’ ου και το σχήμα του κύκλου). Με άλλα λόγια, γνωρίζει κάτι για τον κόσμο και για τον εαυτό του που δεν ήξερε πριν την περιπέτεια και στην ουσία ζει ένα ψυχολογικό ταξίδι για να επιστρέψει στην αδιατάρακτη καθημερινότητα, αλλαγμένος.
Η συμβολή του McKee
«Αν η ιστορία που λες, είναι η ιστορία που λες, τα ‘χεις σκατώσει», αναφέρει στο περίφημο «TheStory» τουoτελευταίος μεγάλος δάσκαλος του σεναρίου. Ο άνθρωπος που έκανε το σεμινάριό του στις ΗΠΑ θεσμό, κάνοντάς το απαραίτητο συστατικό του CV κάθε φιλόδοξου σεναριογράφου, έδωσε νέα πνοή στο σενάριο, διατυπώνοντας μια αριστοτελική αρχή με πιο πρακτικό τρόπο: Σε κάθε (σημαντική) σκηνή, πρέπει το φορτίο του ήρωα να αλλάζει εντελώς. Αν δηλαδή η σκηνή ξεκινά με τον ήρωα «στα πάνω του», πρέπει το τέλος της σκηνής να τον βρίσκει στα κάτω του ή αντίστροφα. Τίποτα ενδιάμεσο, τίποτα μέτριο. Μόνο έτσι διασφαλίζεται ότι σε κάθε σκηνή «κάτι γίνεται» και δεν υπάρχει σεναριακή «κοιλιά». Μάλιστα, θα πρέπει να υπάρχει κάποιο κομβικό σημείο στη σκηνή, το οποίο θα σηματοδοτεί αυτή την αλλαγή στο φορτίο του ήρωα. Όταν λοιπόν γράφετε το σενάριο σας και κολλήσετε σε κάποιο σημείο, ξέρετε τι πρέπει να κάνετε για να προωθήσετε την δράση: Στήστε την σκηνή έτσι ώστε ο ήρωας της συγκεκριμένης σκηνής να… «ταρακουνηθεί».
ΣΕΝΆΡΙΟ ΜΈΡΟΣ ΠΈΜΠΤΟ
Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ Έχουμε σκεφτεί την ιστορία μας, το τέλος της, τους χαρακτήρες της, και είμαστε…
21 Δεκεμβρίου 2011
[typography size=”17″ ]Γράφει ο Γιώργος Κόκουβας[/typography]
Για τη λίστα όλων των Filmmaking άρθρων κάντε κλικ εδώ
Ο διάσημος σεναριογράφος Woody Allen
Έχουμε σκεφτεί την ιστορία μας, το τέλος της, τους χαρακτήρες της, και είμαστε έτοιμοι να στήσουμε την πλοκή, δομώντας την σκηνή προς σκηνή. Από πού ξεκινάμε;
Πρώτο μας μέλημα είναι μια δυνατή σκηνή έναρξης. Μια σκηνή που θα κεντρίσει το ενδιαφέρον του θεατή και θα τον κάνει να ανυπομονεί να δει την υπόλοιπη ταινία – αν τον χάσουμε από το πρώτο δεκάλεπτο, δύσκολα αντιστρέφουμε την κατάσταση. Κομμάτι της δυνατής εκκίνησης πρέπει να είναι η εισαγωγή του ήρωα. Αυτή μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, αλλά η συνηθέστερη επιλογή είναι να τον συστήσουμε μέσα από την «αδιατάρακτη καθημερινότητά» του.
Η ζωή δηλαδή κυλά όπως συνήθως γι’ αυτόν. Ξαφνικά όμως, συμβαίνει κάτι που αλλάζει τα δεδομένα. Εγείρεται ένα ερώτημα, μία πρόκληση για τον ήρωα, στην οποία καλείται να απαντήσει. Εδώ συχνά τοποθετείται και το περίφημο χιτσκοκικό «Μαγκάφιν», http://en.wikipedia.org/wiki/MacGuffin , ένα αντικείμενο-σύμβολο δηλαδή που εμφανίζεται στην πλοκή, και στέκεται η αφορμή για να στηθεί γύρω του η δράση. Η τελευταία λέξη του μεγιστάνα στον «Πολίτη Κέιν» π.χ., το περίφημο «rosebud» είναι ένα τέτοιο παράδειγμα: Στέκεται η αφορμή για την δημοσιογραφική έρευνα, που τελικά οδηγεί στην εξιστόρηση όλης της ζωής του Κέιν.
Γενικά, η πρώτη πράξη λειτουργεί σαν ένα μεγάλο «ερωτηματικό», το οποίο διαταράσσει την ζωή του ήρωα χωρίς επιστροφή, και στο οποίο καλείται να πάρει μια θέση. Όταν τελικά αποδεχθεί την πρόκληση, περνάμε από την εισαγωγή στην δεύτερη πράξη, στην σύγκρουση.
Και αυτό σημαίνει πως ήρθε η ώρα για… σαδισμό: Βάζουμε τον ήρωά μας να πάθει πολλά πράγματα. Στήνουμε τεράστια εμπόδια μπροστά στην προσπάθειά του να φτάσει στο ζητούμενο του. Κι αυτό γιατί, μπορεί να έχουμε χτίσει τον χαρακτήρα του (π.χ. είναι δικηγόρος, πλούσιος, παντρεμένος κλπ), αλλά μόνο από τις αντιδράσεις του σε δύσκολες καταστάσεις φανερώνεται η πραγματική του προσωπικότητα, το ήθος του, οι αξίες στις οποίες πιστεύει.
Το «ζουμί» της πλοκής, σύμφωνα με τον McKee, είναι τα «πάνω-κάτω» της δράσης. Ο ήρωας αντιδρά στα εμπόδια που του στήνουμε, περιμένοντας ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Δυστυχώς γι’ αυτόν, ο κόσμος της ταινίας δεν αντιδρά σύμφωνα με τις προσδοκίες του, κι έτσι τελικά τα εμπόδια σταδιακά όλο και κλιμακώνονται.
Καθ’ όλη την διάρκεια όμως, αυτό που προωθεί την δράση είναι οι αλλαγές στο φορτίο των αξιών της ταινίας. Σκεφτόμαστε δηλαδή, τι διακυβεύεται για τον ήρωα σε αυτή την σκηνή; Αν πρόκειται π.χ. για την αξιοπρέπεια του ήρωα, πρέπει η σκηνή αυτή να τον βρει στην αντίθετη κατάσταση από αυτή στην οποία ξεκίνησε. Αν η σκηνή αρχίζει με τον ήρωα γεμάτο αυτοπεποίθηση, πρέπει τα γεγονότα στο μεταξύ να τον φέρουν στο ναδίρ, και στο τέλος της σκηνής να καταλήξει ταπεινωμένος.
Πάντα, ωστόσο, έχουμε υπόψη μας πως κάθε σκηνή είναι η μικρογραφία μιας ταινίας: Οφείλει να έχει αρχή, μέση και τέλος. Ερώτημα, σύγκρουση και λύση – που με την σειρά της οδηγεί στην επόμενη σκηνή, προωθώντας την αφήγηση.
Παράλληλα με την κεντρική ιστορία, δηλαδή με την αναζήτηση από τον ήρωα του «αντικείμενου του πόθου του», προσθέτουμε ορισμένες δευτερεύουσες πλοκές, ώστε να την κάνουμε πιο ενδιαφέρουσα. Αυτές μπορούν να είναι από ένα love story, μέχρι την σχέση του ήρωα με τον κολλητό του ή την ιστορία ενός β’ ρόλου που συνδέεται νοηματικά με το ευρύτερο ζητούμενο της ταινίας.
Φυσικά, όλα τα παραπάνω τα στήνουμε για έναν και μόνο λόγο: Για να καταλήξουμε στην «κλιμάκωση» της ταινίας, στην τελευταία πράξη όπου ο ήρωας δίνει την τελειωτική του μάχη για να απαντήσει το αρχικό ερώτημα. Κι αυτό που θέλουμε εδώ σίγουρα δεν είναι κάποια αδιάφορη, βαρετή σκηνή: Χρειάζεται δράση, ανατροπή και συναισθηματική ένταση. Ο ήρωας πρέπει να βγει από αυτή αλλαγμένος, να μάθει κάτι για τον εαυτό του, να «επιστρέψει με το ελιξίριο» (βλέπε θεωρίες σεναρίου http://reel.gr/wpress/script-3/ ). Αν το ερώτημα της αρχής απαντάται πλήρως, πρόκειται για «κλειστό τέλος». Αν αφήνονται κάποια σημεία στην «διακριτική ευχέρεια» της ερμηνείας του θεατή, πρόκειται για «ανοιχτό τέλος» – που αφήνει και ωραιότατα περιθώρια για ένα sequel.
ΣΕΝΑΡΙΑΚΑ TIPS
Ο μετρ του σασπένς στην μυθοπλασία, John Grisham, παρέθεσε σε άρθρο του Writer’s Digest τις παρακάτω 10 συμβουλές, που μπορούν να φανούν χρήσιμες σε κάθε συγγραφέα:
- Άρχισε με δράση – την εξηγείς αργότερα.
- Δυσκόλεψε όσο μπορείς τον πρωταγωνιστή.
- «Φύτεψε» στοιχεία από την αρχή – αξιοποίησε τα αργότερα.
- Δώσε κίνητρο και ιδεολογία στον πρωταγωνιστή.
- Δώσε στον πρωταγωνιστή προσωπικό συμφέρον/ρίσκο.
- Στένεψε τα χρονικά περιθώρια για τον πρωταγωνιστή σου.
- Διάλεξε τον χαρακτήρα με βάση τις δικές σου ικανότητες/γνώσεις/έρευνες.
- Γνώριζε τον «προορισμό» σου προτού ξεκινήσεις.
- Μην τολμάς εκεί που όλοι απέτυχαν.
- Μην γράφεις κάτι που δεν θα ήθελες να δεις εσύ ο ίδιος.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΚΟΜΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
*Παρακολουθήστε τον κόσμο γύρω σας. Πώς κινούνται οι υπόλοιποι θαμώνες ενός café, πώς μαλώνει ένα ζευγάρι στον δρόμο, τις εκφράσεις και την γλώσσα του σώματος των συναδέλφων σας όταν αντιδρούν σε κάτι. Στην συνέχεια γράψτε όλες τις περιγραφές με λέξεις. Θα δείτε ότι σταδιακά μαθαίνετε να περιγράφετε με περισσότερη αληθοφάνεια την δράση.
*Διαβάστε την κάθε σας σκηνή και σκεφτείτε αν θα ήταν καλύτερο να μην δούμε κάποιο από τα μέρη της. Πειραματιστείτε για παράδειγμα, «κόβοντας» το τέλος της σκηνής: Το σασπένς του λεγόμενου «cliffhanger» (το σημείο δηλαδή όπου όλα κρέμονται από μια κλωστή) ίσως γίνεται εντονότερο όταν δεν δούμε την κατάληξη, και η έκπληξη του θεατή ίσως γίνει μεγαλύτερη όταν διαπιστώσει τι έγινε από τα «συμφραζόμενα» της επόμενης σκηνής.
*Δείτε ταινίες. Αυτονόητη συμβουλή, αλλά θα πρέπει να δώσετε έμφαση στο στήσιμο του σεναρίου. Ξαναδείτε τις αγαπημένες σας ταινίες και ξεχάστε για λίγο την υπέροχη φωτογραφία: Εστιάστε στην πορεία της πλοκής και κρατήστε σημειώσεις.
*Μην αγνοείτε τα “making of” και τα “behind the scenes” των ταινιών: Συχνά οι συνεντεύξεις των δημιουργών δίνουν εξαιρετικό feedback για επίδοξους κινηματογραφιστές.
*Ξαναγράψτε. Ποτέ το σενάριο που γράφουμε δεν μένει ίδιο. Επιστρέφουμε, το «χτενίζουμε» από την αρχή, προσθέτουμε πινελιές, ενισχύουμε την δράση όπου πρέπει, αφαιρούμε στοιχεία (ακόμη κι αν έχετε γράψει μια υπέροχη σκηνή, αν δεν εξυπηρετεί την συνολική ιστορία, πρέπει να την πετάξετε) και το διαβάζουμε ξανά και ξανά, μέχρι να φτάσουμε από το “first draft”, την πρώτη του δηλαδή γραφή, μέχρι την τελική του μορφή, το “final draft”.
[youtube https://www.youtube.com/watch?v=nmVcIhnvSx8]
ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΝΑΡΙΟ
- The Story, Robert McKee http://mckeestory.com/
- Screenplay, Syd Field http://www.sydfield.com/
- The Character with 1000 faces, Joseph Campbell http://www.youblisher.com/p/193953-The-Hero-With-A-Thousand-Faces/
- The Anatomy of Story, John Truby
- The Screenwriter’s Bible, David Trottier
- Το Σενάριο, Στάθης Βαλούκος
- (φυσικά) Η Ποιητική, Αριστοτέλης