Σενάρια Πλοήγησης Δεδομένων: Από τη Συλλογή στη Συνθετική Πρόταση
Πριν την τελική εκπόνηση καλό είναι να δείτε το κείμενο (ΕΔΩ)
Μετά και την παρουσίαση που αφορά τη χρήση των δεδομένων και των δυναμικών σχέσεων που αυτά παράγουν, ως ένα περιβάλλον πλοήγησης και δημιουργίας υβριδικών αφηγήσεων όπως
- στην άσκηση με τον χώρο (ΑΣΚΗΣΗ: Μελέτη οικείου χώρου), είτε
- στην άσκηση με το αντικείμενο (ΑΣΚΗΣΗ: Αντικείμενο και μεταμόρφωση).
καλείστε να παρουσιάσετε ένα οποιοδήποτε τέτοιου ειδους “σενάριο”, δηλαδή:
- μια συλλογιστική πρόταση για το πώς και γιατί συσχετίζετε τα επιμέρους δεδομένα που συλλέξατε,
- ποιο είδος σχέσης δημιουργείτε ανάμεσα στα στοιχεία της συλλογής,
- και πώς προτείνετε να διαβαστεί ή να βιωθεί η σύνθεσή τους.
Επίσης απαντήστε στα ερωτήματα :
- Τι είδους βάση φτιάχνετε;
- Πώς οργανώνετε τα στοιχεία σας (ιεραρχικά; ελεύθερα; με θεματικά δίκτυα;)
- Τι εμπειρία θέλετε να δημιουργήσετε στον θεατή;
- Υπάρχει αλγόριθμος η κάποια άλλη σχέση που θα επιλέγει ή θα συνδυάζει τα στοιχεία;
Η προσέγγισή σας μπορεί να είναι πολλαπλών διαστάσεων και να εκτυλίσσεται είτε σε εικονικό είτε σε πραγματικό χώρο – ή και σε συνδυασμό των δύο.
Τελική παρουσίαση:
Οποιαδήποτε μορφή (format) θεωρείτε κατάλληλη για το έργο σας.
Τελικό υλικό παράδοσης:
Επίσης σε οποιαδήποτε μορφή (format).
Μπορεί να είναι video, animation, αρχεία ήχου, παρουσίαση, εικαστική σύνθεση, διαδραστικό περιβάλλον κ.λπ.
Η τελική σας παρουσίαση οφείλει να τεκμηριώνει με σαφήνεια σε ένα γενικό κείμενο word :
- την προσωπική σας ερευνητική πρόθεση,
- και τη διαδικασία που ακολουθήσατε για τη δημιουργία του έργου σας.
Δείτε : *ΜΕΤΑ ΑΦΗΓΗΣΕΙΣ ΤΟΠΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΩΝ
(Εαρινό εξάμηνο 2025)
Σημειώσεις
Βάση Δεδομένων και Αφήγηση
(μετάφραση από το “Database and Narrative” του Lev Manovich)
Ως πολιτισμική μορφή, η βάση δεδομένων αναπαριστά τον κόσμο ως μια λίστα αντικειμένων και αρνείται να επιβάλει σε αυτή τη λίστα μια ορισμένη σειρά. Αντίθετα, η αφήγηση δημιουργεί μια αιτιακή αλληλουχία φαινομενικά ασύνδετων στοιχείων (γεγονότων). Έτσι, η βάση δεδομένων και η αφήγηση είναι «φυσικοί εχθροί». Ανταγωνίζονται στο ίδιο πεδίο της ανθρώπινης κουλτούρας, διεκδικώντας αποκλειστικό δικαίωμα στο να δώσουν νόημα στον κόσμο.
Ωστόσο, σε αντίθεση με τα περισσότερα παιχνίδια, οι περισσότερες αφηγήσεις δεν απαιτούν αλγοριθμική συμπεριφορά από τον αναγνώστη/χρήστη. Αλλά, όπως και στα παιχνίδια, έτσι και στην αφήγηση, ο αναγνώστης καλείται να ανασυνθέσει τη λογική της – να αποκαλύψει, μεταφορικά μιλώντας, τον «αλγόριθμό» της. Οπότε μπορούμε να αναδιατυπώσουμε το προηγούμενο σχήμα:
- Οι βάσεις δεδομένων και οι αλγόριθμοι κινητοποιούν διαφορετικές μορφές της υπολογιστικής κουλτούρας.
- Τα CD-ROMs, οι ιστοσελίδες και άλλα μέσα οργανωμένα ως βάσεις δεδομένων αντιστοιχούν στις δομές δεδομένων.
- Οι αφηγήσεις –συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών παιχνιδιών– αντιστοιχούν στους αλγόριθμους.
Στον προγραμματισμό, οι δομές δεδομένων και οι αλγόριθμοι είναι εξίσου σημαντικά στοιχεία ώστε να λειτουργήσει ένα πρόγραμμα. Στην πολιτισμική σφαίρα όμως; Ισχύει το ίδιο; Έχουν η βάση δεδομένων και η αφήγηση την ίδια θέση στη ψηφιακή κουλτούρα;
Από την πλευρά του δημιουργού, σχεδόν κάθε έργο νέων μέσων μπορεί να γίνει αντιληπτό ως μια διεπαφή (interface) προς μια βάση δεδομένων.
- Στην απλή εκδοχή: ένα interface εμφανίζει τα δεδομένα, π.χ. μια σελίδα με μικρογραφίες εικόνων.
- Στην πιο σύνθετη εκδοχή: το interface μεταφράζει τη βάση δεδομένων σε διαφορετική εμπειρία, όπως η πλοήγηση σε μια πόλη από γράμματα (π.χ. Legible City του Jeffrey Shaw), ή το σώμα ως διεπαφή προσπέλασης μνήμης και ήχων (π.χ. Rehearsal of Memory του Harwood).
Άρα, η βάση δεδομένων γίνεται το κέντρο της καλλιτεχνικής διαδικασίας στην εποχή των υπολογιστών.
Παραδοσιακά, το έργο τέχνης και το μέσο ήταν αδιαχώριστα – η διεπαφή ήταν το ίδιο το έργο. Σήμερα όμως, το περιεχόμενο και η διεπαφή διαχωρίζονται. Είναι δυνατή η δημιουργία διαφορετικών διεπαφών πάνω στα ίδια δεδομένα, προσφέροντας διαφορετικές εκδοχές του έργου (π.χ. WaxWeb του David Blair).
Αυτό επανακαθορίζει τι σημαίνει αφήγηση:
- Ο «χρήστης» της αφήγησης δεν κάνει τίποτε άλλο από το να διασχίζει μια βάση δεδομένων, ακολουθώντας τις διαδρομές που έχει προσδιορίσει ο δημιουργός.
- Μια «διαδραστική αφήγηση» (hyper-narrative) είναι το άθροισμα πολλών διαδρομών μέσα από μια βάση δεδομένων.
- Η παραδοσιακή γραμμική αφήγηση είναι απλώς μία από τις πολλές δυνατές διαδρομές, δηλαδή μια επιλογή μέσα σε μια υπερ-αφήγηση.
Όμως, για να προκύψει πραγματική αφήγηση, δεν αρκεί η τυχαία πρόσβαση στα στοιχεία της βάσης. Χρειάζεται ενεργός νοηματική σύνδεση μεταξύ τους — δηλαδή, αφηγηματική δομή με αφηγητή, χαρακτήρες, γεγονότα που διαπλέκονται αιτιακά, όπως περιγράφει η θεωρητικός Mieke Bal.
Εικαστική Χρήση της Βάσης Δεδομένων
Η έννοια της βάσης δεδομένων, με την παραπάνω λογική, ανοίγει ισχυρές δυνατότητες εικαστικής πράξης:
- Μπορεί να λειτουργήσει ως θεμέλιο δομής: κάθε έργο είναι ένας τρόπος πρόσβασης σε μια εσωτερική βάση εμπειρίας, εικόνων, ήχων, κειμένων.
- Ο καλλιτέχνης γίνεται επιμελητής ή πλοηγός σε σύνολα δεδομένων (καταλόγων, αποθετηρίων, τοποθεσιών, σωμάτων, αναμνήσεων).
- Η τυχαία ή αλγοριθμική πρόσβαση στα δεδομένα μπορεί να δημιουργεί αισθητικές μορφές ανοικτής αφήγησης, μετα-αφηγήσεις, ή και αποδομήσεις της αφήγησης.
Ο Manovich υπονοεί ότι αυτός ο τρόπος σκέψης μας ωθεί να αναπτύξουμε μια ποιητική και ηθική της βάσης δεδομένων – δηλαδή μια νέα μορφή καλλιτεχνικής σύνθεσης όπου η επιλογή, η οργάνωση και η πρόσβαση στα δεδομένα αντικαθιστούν την παραδοσιακή μυθοπλασία.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
https://kyriakigoni.com/projects/data-garden
Επίσης δείτε ένα απλό παράδειγμα μεταφοράς δεδομένων : https://uperastikoi.blogspot.com/
(ΕΔΩ)
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ