Ο Donald Duck παρουσιάστηκε ως φτωχός Αμερικανός εργάτης που μάχεται για τη δημοκρατία (π.χ. Der Fuehrer’s Face, 1943).
Οι Looney Tunes σατίρισαν τον Χίτλερ και τον ιαπωνικό στρατό, κατασκευάζοντας στερεότυπα του “εχθρού”.
Ο Walt Disney παρήγαγε εκπαιδευτικές και στρατιωτικές ταινίες για λογαριασμό του Υπουργείου Άμυνας (π.χ. Education for Death).
- Το “Momotaro’s Divine Sea Warriors” (桃太郎 海の神兵, 1945) είναι το πιο χαρακτηριστικό πολεμικό animation της Ιαπωνίας.
- Παρουσιάζει τον μύθο του Μομοτάρο ως σύγχρονο εθνικό ήρωα που ηγείται της αποικιακής αποστολής στην Ασία.
- Χρηματοδοτήθηκε από την ιαπωνική κυβέρνηση.
- Ενώνει παραδοσιακή ιαπωνική κουλτούρα με μοντέρνα στρατιωτική προπαγάνδα.
Σύμφωνα με την Natsu Onoda Power, η προπαγάνδα δεν ήταν μόνο φανερή αλλά και υποδόρια: διαμορφώθηκε μέσω της αισθητικής κανονικοποίησης της υπακοής, της συλλογικότητας και της αυτοθυσίας.
4. Ψυχρός Πόλεμος και μεταπολεμικό anime
Μετά τον πόλεμο, η Ιαπωνία χρησιμοποίησε το animation για την επαναδόμηση της εθνικής της εικόνας. Το anime έγινε όχημα:
- εκδημοκρατισμού,
- τεχνολογικού θαυμασμού (π.χ. Tetsuwan Atom / Astro Boy του Osamu Tezuka),
- απολιτικοποίησης της φαντασίας, ώστε να αποφευχθεί η λογοκρισία από τις κατοχικές δυνάμεις.
Η NHK και η Toei Animation χρηματοδότησαν σειρές που προωθούσαν εκπαιδευτικές, ανθρωπιστικές και οικολογικές αξίες, με στόχο να φανεί η Ιαπωνία ως ειρηνικό έθνος.
🧩 Συμπέρασμα
Το animation δεν είναι απλώς ένα “παιδικό” ή “φανταστικό” μέσο. Είναι πολιτικό όχημα, ακριβώς επειδή μπορεί να:
- δημιουργήσει εντελώς νέους κόσμους χωρίς να αμφισβητείται,
- “κρυφά” φυτεύει ιδεολογικά μοτίβα μέσα από μορφολογικές και αφηγηματικές επιλογές,
- λειτουργήσει είτε ως ωμή προπαγάνδα είτε ως μετα-προπαγανδιστική στρατηγική (με “ουδέτερη” αισθητική).